داگان ایزد مردمان سوریه و فلسطین باستان (پری دریایی)

تصویر منسوب به داگان ایزد مردمان سوریه و فلسطین باستان

{انسان الماء(پری دریایی)
آدمی آبی است و به شکل تمام مثل آدمی است، لیکن این دُم دارد و آدمی را دُم نیست؛ و قزوینی گفته که کسی آدمی قدید کرده آورده بود و به همین شکل آدمی بود، ولیکن دُمی داشت؛ و می گویند در 👈دریای شام در بعضی ایام حیوانی پیدا می شود مثل آدمی بعینه، و ریشی سفید دارد و از این جهت او را شیخ البحر می خوانند، یعنی پیر دریا، و هر سال که این پیر از آن دریا بیرون می آید و مردم شام او را می بینند بسیار شاد و خرم می گردند، زیرا که قدم او را مبارک می دانند، چه هرسال که آن پیدا می شود ارزانی و معموری در بلاد بسیار می گردد.
حکایت:
می گویند کسی جهت ملکی(پادشاهی) آدمی آبی(پری دریایی) به هدیه آورد، و آن ملک خواست که احوال او بر کمال بداند. زنی به او(پری دریایی) جفت گردانید. چون فرزندی از ایشان پیدا شد [فرزند] زبان هردو می دانست.
پدر روزی با پسر سخنی می گفت. ملک پرسید که چه می گوید؟ پسر گفت: می گوید که از مادر پرس که چرا دُم هر حیوانی از پایین او رسته، و دُم آدمیان در روی ایشان رسته. ملک چون کلام او بشنید تعجب کرد و بخندید. }

{الحکم الشرعی: از لیث بن سعد پرسیدند که گوشت آدمی آبی حلال است یا نه؟ جواب داد که به هیچ وجه گوشت آن حلال نیست، و تفصیل احوال این در باب با بخواهد آمد.}(حیات الانسان ترجمه حیات الحیوان نشر میراث مکتوب ج ۱ ص۵۴)

نکته ۱: در متون کهن ایرانی نظیر حیات الحیوان و عجایب نامه ها و نزهه القلوب از پری دریایی با عنوان آدم آبی یاد شده است و وی را در زمره جنیان طبقه بندی نکرده اند. حال آنکه پریان دریایی نیز با وجودی که نزدیک ترین موجودات در خلقت به ما آدمیان هستند پوشیده هستند و اگر خود نخواهند قابل رویت با چشم سر نیستند. (یعنی به حسب پوشیده بودن می توان آن ها را جن نامید) بالشخصه اینگونه فکر می کنم که دانشمندان ما به تفاوت این موجودات با جنیان در خلقت و شکل ظاهری پی برده بودند بدین خاطر آنان را جدای از جنیان طبقه بندی کردند.

نکته ۲: شاید شیخ البحری که طبق حکایت بالا هرگاه در دریای شام ظاهر می شده ارزانی و آبادانی بسیار می شده است. داگان یا داگون ایزد مورد پرستش در سوریه و فلسطین باستان بوده باشد.

منبع: eitaa.com/soltannasir