با توجه به رویکرد برخی مسئولین مبنی بر خروج دام از مرتع و دوگانه انگاری باطل چرای دام یا حفظ محیطزیست که در بدنه مدیریتی و کارشناسی برخی نهادهای اجرایی کشور رخنه کرده است، مطالعه ای در منابع معتبر علمی، اعم از منابع مکتوب سازمانها و دانشگاه های معتبر آمریکا همانند اداره حفاظت خاک (BLM)، سازمان زمین شناسی (USGS)، دپارتمان کشاورزی (USDA) و دانشگاه های Idaho، Wyoming، South California، New Mexico و Wisconsin-Extension آمریکا انجام شد. همچنین مصوبات کنگره آمریکا و نگاه مسئولان و پژوهشگران آمریکا در مورد این موضوع مورد بررسی قرار گرفت.
🖋چرای دام از نگاه دولت و مجلس آمریکا
🔹بر اساس قانون کنگره آمریکا به شماره H.R.3410 و H. R.3624. در تاریخ ۲۹/۰۷/۲۰۱۵ و ۲۸/۰۷/۲۰۱۷ که در «کمیته کشاورزی و منابع طبیعی کنگره آمریکا» در راستای احیای اقتصادی روستاها مصوب شده است، کنگره آمریکا، وزارت کشاورزی و وزارت داخلی را موظف کرد تا مجوز چرای دام را (بند چهارم قسمت اول مصوبه ۳۴۱۰) با توجه به شرایط خشکسالی پایدار، رقابت خارجی و تغییر بازار داخلی به متقاضیان این مجوزها اعطا کند.
🔹قانون گذار این مجوزهای صادره را باعث سرمایهگذاری استاندارد میداند (بند دوم قسمت دوم مصوبه ۳۴۱۰) و البته بر نظارت مستمر بر مدیریت گلهها تأکید دارد که این امر طبیعتاً منجر به افزایش هزینهها برای مالیاتدهندگان امریکایی می شود (بند دوم قسمت سوم ۳۴۱۰). لازم به ذکر است که شرایط آب و هوایی غرب آمریکا همانند فلات مرکزی ایران نیمهخشک است.
🔹تحقیقات دانشگاه Idaho مشخص کرد، با کاهش تعداد دام مراتع که در بلندمدت (۱۰۰ سال اخیر) اتفاق افتاده، به طور کلی محیطزیست این مناطق تاثیرات منفی را متحمل شده، زیرا چرای صحیح دام باعث نگهداری و ارتقای پوشش زمین، نفوذ آب در خاک، نگهداشت رطوبت خاک و پایداری خاک میشود (راهنمای Idaho برای مدیریت چرای دام، اداره حفاظت خاک آمریکا).
🔹هم اکنون اداره حفاظت خاک آمریکا (BLM) حدود ۱۸۰۰۰ مجوز چرای دام را صادر کرده که بیشتر آنها گلههایی از دام های سبک و سنگین هستند که در طول سال حداقل در ۲۱۰۰۰ نقطه چرا میکنند. مجوزهای صادره به مدت ده سال بوده و قابل تمدید هستند. البته تمدید این مجوزها به شرطیست که اداره حفاظت خاک آمریکا (BLM) تعهدات گله داران را تایید کند. مقدار چرای دام که هر سال توسط (BLM) در زمینهای دولتی مدیریت میشود به خشکسالی، آتشسوزی حیاتوحش و شرایط بازار بستگی دارد (سایت حفاظت خاک آمریکا-بخش مدیریت چرای دام).
🔹امریکایی ها برای نظارت و مدیریت چرای دام از فناوری های روز استفاده می کنند. راچل رای میلر در رساله خود در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی پروتکلی با عنوان «استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور برای تعیین الگوی چرای گوسفند» برای بهترین نوع مدیریت زمین در سال ۲۰۱۲ ارائه کرد. در این پروتکل نحوه گردآوری اطلاعات لازم و همچنین معیارهای لازم برای کنترل زمین ارائه میشود. یکی از معیارهای مورد استفاده در این پروتکل استفاده از شاخص پوشش گیاهی جهت کنترل مرتع میباشد.
🔹با توجه به پیشرفتهای موجود در علم سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور و وجود پهپادها و سنجنده های مختلف وجود یک سامانه نظارتی قوی برای چرای دام به وجود آمده است که نظر به دسترسی به این دادهها در کشور ایران امکان پایش چرای دام در کشور ما نیز وجود دارد.
🖋احیای بیابان در اسراییل با فعال سازی ظرفیت های تولید
🔹در بررسی گزارش طرح ده ساله ای که در اسراییل انجام شده، ذکر می شود که اسراییل در توانایی تبدیل بیابان به زمینهای قابل استفاده شهرت جهانی پیدا کرده است. موسسه پژوهش بیابان ژاکوب بلاستین در دانشگاه بن گورین، در بیابان نگب اسراییل تحقیقات وسیعی در واکنش اکوسیستم در برابر خشکسالی انجام دادهاند. یکی از ده روشی که اسراییل برای بیابانزدایی به کار میبرد، بهبود کیفیت آب های شور به کمک پرورش ماهی در استخرهای ایجاد شده در بیابان میباشد، با توجه به اینکه عمق چاه آب در بیابان بسیار کم است، با پرورش آبزیانی نظیر تیلاپیا و میگو، آب شور تبدیل به آب مناسب برای تقویت پوشش گیاهی منطقه میشود.
🔹آژانس منابع طبیعی کالیفرنیا در پروژهای به نام «طرح مدیریت جنگل در برابر تغییرات آب و هوایی» که در سال ۲۰۱۷ انتشار پیدا کرد، به بررسی شرایط تاریخی و فعلی جنگل های کالیفرنیا پرداخت، در این نسخه ۲۰۱ صفحه ای که درآن حضور دام در جنگل را مفید دانسته، اشاره میشود که چرای دام باعث از بین بردن علفهای هرز غیربومی شده و کاهش تناوب آتشسوزیها در جنگل های مورد بررسی شده است.
عادل یاوری
منابع:
bit.do/eUz9e
https://www.congress.gov/bill/114th-congress/house-bill/3410/text